Дар нуқтаҳои фурӯши Тоҷикистон нархи 1 дона тухм то 2 сомонӣ расида, корхонаҳои парандапарварӣ онро бо нархи 1 сомониву 25 дирам мефурӯшанд. Бо дарназардошти болоравии арзиши аслӣ, истеҳсолкунандагон аз ҳар як дона тухм аз 3 то 5 дирам даромад гирифта, савдогарон бошанд, қариб 20 баробар зиёдтар. Барои истеъмолкунандагон нархи ин маҳсулот муҳим аст, зеро Соли нав дар пеш буда, оростани дастархони пурнозу неъмат бе тухм ба гумон аст…
Абдусаид Ҷалолиддинов, директори фабрикаи парандапарварии “Ганҷи Ҳилол – Тухми Файзобод”, яке аз бузургтарин корхонаҳои истеҳсоли тухм дар Тоҷикистон мегӯяд, корхона 1 дона тухми мурғро бо нархи 1 сомониву 25 дирам ва қуттии иборат аз 30 донаи онро – 37,5 сомонӣ мефурӯшад.
“Аз нархи тухм дар нуқтаҳои фурӯш дар ҳайратем, – хабар дод ба “Азия-Плюс” директор. – Савдогарон нархро хеле баланд – то 1,7-1,8 сомонӣ боло бурда, мо маҷбурем, ки ба аҳолӣ нархи ҳақиқии маҳсулоти худро эълон кунем”.
Ҳамсуҳбати мо гуфт, ба туфайли имтиёзҳои ҳукумат ба парандапарварон, имрӯз ин соҳа дар ҳоли рушд қарор дорад, лекин бо сабабҳои воқеӣ ҳақиқатан ҳам арзиши аслии маҳсулот боло рафт.
Ҳудуди 88%-и арзиши асллии 1 дона тухмро хӯроки мурғон ташкил медиҳанд. Бо ин мақсад дар соҳаи парандапарварӣ 23 таркибҳои хӯрок, витамин ва минералҳо истифода мешаванд, ки 95%-и онҳо аз дигар кишварҳо – Қазоқистону Русия, Иттиҳоди Аврупо ва ҳатто аз Аргентина оварда мешаванд.
Барои парвариши зироатҳои хӯроки мурғон дар Тоҷикистон замин намерасад. Барои истеҳсоли дигар таркибҳо корхонаҳои махсус лозим аст, ки бунёди онҳо сармоягузориҳои калонро тақозо мекунад.
Тавре ки қаблан хабар дода будем, дар муқоиса бо аввали соли 2022 арзиши тухм дар Душанбе 65% ва дар минтақаҳо қариб 100% боло рафт.
Имрӯз 1 дона тухм дар нуқтаҳои фурӯши гуногуни пойтахт на камтар аз 1,70 сомонӣ нарх дошта, дар минтақаҳо то ба 2 сомонӣ мерасад.
Дар аввали сол нархи 1 дона тухм дар пойтахт ба ҳисоби миёна 85 дирам ва дар минтақаҳо – то 1 сомониро ташкил медод.
Яке аз сабабҳои болоравии нархи тухми мурғро истеҳсолкунандагон гароншавии комбикорм (хӯроки омехта) барои парандагон маънидод мекунанд, ки нархи тухм бевосита ба он вобаста аст.
Хадамоти зиддиинҳисорӣ сабаби болоравии нархро ба таъсири манфии омилҳои беруна нисбат медиҳад. Коршиносон қисман бо ин ақида розӣ буда, лекин ба сабабҳои дохилӣ, аз ҷумла ба болояш нархмонии савдогарон ҳам ишора карданд.
Агар корхонаҳои парандапарварӣ аз истеҳсоли 1 дона тухм аз 3 то 5 дирам, мағозаҳо – аз 40 то 70 дирам даромад гиранд, пас ин ба беҳад қиматшавии он боис мегардад. Касоне, ки ба фурӯши тухм машғуланд, аз қиматшавии хидматрасониҳои нақлиёт шикоят мекунанд.
Қобили зикр аст, ки соли 2021 дар Тоҷикистон зиёда аз 800 млн дона ва дар 6 моҳи соли 2022 – 576,1 млн дона тухми мурғ истеҳсол шуд, ки 24,5% зиёдтар нисбат ба ҳамин давраи соли гузашта аст.